Procedura orzekania i stwierdzania choroby zawodowej składa się z trzech etapów:

I etap:  PODEJRZENIE CHOROBY ZAWODOWEJ

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:

1. właściwemu państwem powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,
2. właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy, w przypadku gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.

Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika dokonują:

1. Lekarz podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej (np. lekarz poradni chorób zawodowych WOMP .) - na druku: „skierowanie na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej” .
2. Pracownik aktualnie zatrudniony za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną lub  były pracownik,
3. Pracodawca, w każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej,
    jest zobowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu  państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek choroby zawodowej.

II etap: ROZPOZNANIE CHOROBY ZAWODOWEJ

Rozpoznania choroby zawodowej u pracownika dokonuje lekarz orzecznik, zatrudniony w uprawnionej placówce medycznej, w formie orzeczenia lekarskiego wystawionego na odpowiednim druku.

Jeżeli lekarz rozpozna u pracownika chorobę zawodową to wydaje orzeczenie na druku: "orzeczenie lekarskieo rozpoznaniu choroby zawodowej", a w przypadku braku podstaw do jej rozpoznania - na druku: "orzeczenie lekarskie o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej"

Jednostkami orzeczniczymi pierwszego stopnia są:

1. poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy
2. kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych  
3. poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych
4. jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w której nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby

W przypadku, kiedy pracownik nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego ma możliwość złożenia odwołania o ponowne badanie lekarskie w jednostce orzeczniczej drugiego stopnia, w terminie 14 dni od daty otrzymania orzeczenia, za pośrednictwem lekarza orzecznika, który je wydał.

Jednostkami orzeczniczymi drugiego stopnia (odwoławczymi) od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych  są jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy.

Orzeczenie lekarskie w sprawie choroby zawodowej wydane przez lekarza jednostki orzeczniczej drugiego stopnia jest ostateczne.

III etap: STWIERDZENIE CHOROBY ZAWODOWEJ

Decyzję o  stwierdzeniu choroby zawodowej lub braku podstaw do jej stwierdzenia u pracownika podejmuje właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny w oparciu o materiał dowodowy.